Content on this page requires a newer version of Adobe Flash Player.

Get Adobe Flash player

 

กัดลิ้น (ลำไยป่า)

 

ชื่อ ลำไยป่า
ชื่อพื้นเมือง

แก้วลาว (จันทบุรี), ขี้อ้าย (ลำปาง), ลำไยป่า (อุตรดิตถ์), มะค่าลิ้น (อุตรดิตถ์, ปราจีนบุรี)

ชื่อวิทยาศาสตร์ WalsuratrichostemonMiq.
ชื่อวงค์ MELIACEAE
ภาพถ่าย
ภาพถ่าย

ลักษณะของกัดลิ้น

ต้นกัดลิ้น หรือ ต้นลำไยป่า จัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีความสูงประมาณ 5-12 เมตร ลักษณะของต้นเป็นทรงเรือนยอดแผ่กว้างถึงค่อนข้างกลม ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด ในประเทศไทยสามารถพบได้ทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และทางภาคตะวันออกเฉียงใต้ ส่วนต่างประเทศนั้นจะพบได้มากในประเทศพม่าและกัมพูชา
ใบกัดลิ้น มีใบเป็นใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อยจำนวน 3 ใบ โดยใบย่อยใบกลางจะมีขนาดใหญ่สุด ใบย่อยคู่ข้างจะอยู่ตรงข้ามกัน ส่วนที่เชื่อมกับก้านใบย่อยจะป่องเป็นข้อ ลักษณะใบย่อยเป็นรูปรีแกมรูปขอบขนานถึงรูปขอบขนานแกมรูปใบหอก ปลายใบเรียวแหม ส่วนโคนใบสอบ ผิวใบด้านบนสีเขียว ส่วนท้องใบสีอ่อนกว่า
ดอกกัดลิ้น ออกดอกเป็นช่อแบบแยกแขนงตามปลายกิ่ง มีขนสั้นสีน้ำตาลอ่อน ๆ ดอกกัดลิ้นมีขนาดเล็ก มีกลบเลี้ยง 5 กลีบมีขนาดเล็กมาก ลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมและมีขนสั้น ส่วนกลีบดอกมี 5 กลีบ เป็นสีขาวนวล ลักษณะกลีบดอกเป็นรูปขอบขนานปลายมน มีความยาวประมาณ 6 เท่าของกลีบเลี้ยง ด้านนอกมีขนสั้น มีเกสรตัวผู้ 10 อัน
ผลกัดลิ้น ผลมีลักษณะกลม เมื่อสุกผลจะเป็นสีเหลือง มีขนสั้นสีน้ำตาลอ่อน ๆ ภายในผลมีเมล็ด 1 เมล็ด โดยเมล็ดมีลักษณะกลม มีเยื่อนุ่ม ๆ หุ้มเมล็ดอยู่

สรรพคุณของกัดลิ้น

ผลสุกใช้รับประทาน สามารถช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ได้ (ผลสุก)
สรรพคุณกัดลิ้น ช่วยขับลมในลำไส้ (ราก)
ชาวอีสานใช้กัดลิ้นเป็นส่วนผสมในยารักษาโรคริดสีดวงทวาร (ไม่ระบุส่วนที่ใช้)
กัดลิ้น สรรพคุณช่วยห้ามเลือด ใช้ชำระล้างบาดแผล (เปลือก)
ช่วยสมานบาดแผล (เปลือก)
ช่วยรักษาแผลเปื่อย (เนื้อผลสุก)
สมุนไพรกัดลิ้น สมุนไพรแก้หิดสุกหิดเปื่อย ใช้ต้มทั้งเปลือกทั้งแก่นผสมกับยาอื่น (แก่น,เปลือก)
ช่วยบำรุงเส้นเอ็น แก้เส้นเอ็นพิการ (ราก,ต้น)
ช่วยแก้อาการปวดเมื่อยตามร่างกาย (ราก)

ประโยชน์กัดลิ้น

ผลสุกมีรสหวานใช้รับประทานเป็นผลไม้ได้
ผลสุกนำมาใช้ทำส้มตำร่วมกับผลตะโก
เนื้อไม้หรือลำต้นใช้สำหรับการก่อสร้าง
เนื้อไม้สามารถนำมาใช้ทำเป็นฟืนที่ให้ความร้อนสูงได้